Çocuğumuza Kitap Seçmek, Ona Yol Arkadaşı Seçmektir.
Geçtiğimiz hafta “Çocuklarımıza ne okutuyoruz?” sorusunu hep birlikte düşünmüştük. Okuyuculardan gelen geri dönüşler beni hem mutlu etti hem de bu konunun ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterdi. Bu hafta ise konuyu bir adım daha ileri taşıyalım istiyorum:
Kitap seçerken nelere dikkat etmeliyiz?
Hangi kitaplar gerçekten çocuklarımızın dünyasına dokunur?
Bir çocuk için kitap yalnızca bir hikâye değildir; dünyayı anlamanın, duygularını tanımanın, düş kurmanın bir yoludur. Ve o dünyaya ilk adımlar genellikle bir yetişkinin elinden tutularak atılır.
Kitap seçmek, tıpkı oyuncak seçmek gibidir. Bir oyuncak çocuğun motor becerilerini geliştirebilir ya da sadece vakit öldürmesine neden olabilir. Kitaplar da öyle: Kimi kitap hayal kurmayı öğretir, kimi sadece kalabalık eder.
Bu yüzden kitap seçmek, çocuğa bir yol arkadaşı seçmek gibidir. Rastgele değil, dikkatle yapılması gerekir.
Peki bunu nasıl yapacağız?
Öncelikle kitabın çocuğun yaşına uygun olup olmadığına bakmalıyız. İki yaşındaki bir çocuğa uzun cümleli, soyut kavramlarla dolu bir hikâye sunmak nasıl anlamsızsa, on yaşındaki bir çocuğa da sadece tekrar eden basit ifadelerle yazılmış bir kitap vermek yetersiz kalacaktır. Her yaşın bir dili, bir ritmi ve bir dünyası vardır.
Dil ve anlatım da en az içeriği kadar önemlidir. Anlatımı sade ama güçlü olan, kelime dağarcığını geliştiren, çocuğun dilini besleyen kitaplar her zaman bir adım öndedir. Bu tür kitaplar çocukların düşünmesini sağlar; onlara ne düşüneceklerini söylemek yerine, düşünmeleri için alan bırakır. Bu da uzun vadede hem duygusal hem zihinsel gelişime katkı sunar.
Ayrıca kitapların taşıdığı değerler konusu da çok kıymetlidir. Bazı kitaplar empati, sevgi, doğa sevgisi gibi değerleri işlerken; bazıları farkında olmadan şiddeti, dışlamayı ya da cinsiyetçi kalıpları da taşıyabiliyor. Bu yüzden popüler olan her kitap iyi demek değildir. Bir kitabın çok satıyor olması, içeriğinin kaliteli olduğu anlamına gelmeyebilir.
Tabi görsellerin rolünü de göz ardı etmemeliyiz. Özellikle küçük yaşlarda, kitabın çizimleri çocukla kurduğu ilişkinin önemli bir parçasıdır. Estetik açıdan zengin ama sade, abartıdan uzak ve hikâyeyi destekleyen illüstrasyonlar çocukların görsel hafızasını da olumlu etkiler.
Kitaplar sadece zaman geçirmenin değil, bir insanı biçimlendirmenin de aracıdır. Çocuklarımıza kitap alırken, bir kıyafet seçer gibi özen göstermeli hem ruhuna hem yaşına hem de geleceğine uygun olmasına dikkat etmeliyiz.
Ve belki de en önemlisi: “Çocuklarımızı dinlemeyi unutmamalıyız.”
Kitapları sadece onlar için değil, onlarla seçtiğimizde, okuma süreci bir zorunluluktan çok bir paylaşıma dönüşür.
Unutmayın!
Bugün eline tutuşturduğumuz kitap, yarının dünyasını kuracak bireyin zihninde bir temel oluşturuyor.
Çünkü her kitap, onların iç sesine dönüşecek bir iz bırakıyor. Biz de bu sesin ne söyleyeceğini az çok şekillendirebiliriz. Kitap seçmek; sabırla, sevgiyle ve farkındalıkla yapılması gereken bir iştir.
Çocuklarımıza sadece kitap değil, iyi kitaplar sunmak dileğiyle…
Ayşe Can
Takip etmeyi unutmayın!
E-mail: [email protected]
Web Sitesi: https://birazayse.blogspot.com
Sosyal Medya: @biraz_ayse (Ayşe Can)
