İSRAFTA MIYIZ İKTİSATTA MI?
- "Yiyiniz içiniz ama israf etmeyiniz"… (Araf Suresi 31. Ayet)
Kişinin dostu iktisadı, düşmanı ise israfıdır" Hukema
"Akarsuyun kenarında bulunsan bile suyu israf etme." Hz Muhammed (s.a.v)
"İsraf, başkasının hakkını kendi namına kullanmaktır." Ahmet ULUKAYA
İsraf; sahip olunan kaynakları boş ve faydasız kullanmak, gereğinden fazla tüketmek, nimetin değerini bilmemek, faydasız işlerle uğraşmak olarak tanımlanıyor…
İsraf denilince ilk akla ekmek israfı geliyor… Ekmeğin anlamı, değeri bir başka özel Ülkemizde…Rızkını kazanmaya ekmek parası denir ya; ekmek nimettir… Ekmeği üretenler gereken kadar üretse, tüketenler gereken kadar alsa, doğru muhafaza edilse, bayatlamış ekmekler değerlendirilse, çöpe atmak yerine değerlendirilebilse, hayvanları beslemede kullanılabilse mesela, israf olmaz… Yere düşmüş ekmeği öpüp, baş üstüne götürüp, yüksekçe yere koyan bir kültürden gelince, ekmeği çöpe atmak inanılmaz ürkütücü geliyor bana…
Hayat kaynağımız suyun israfı… Kullanılabilir su kaynağı dünyada da Ülkemizde de çok değil…Su sebepli çıkabilecek savaşlar gelecek nesillerin korkusu. Köylerde şimdiden ”sudan” sebep kavgalar çıkıyor görüyorum. Bizim köyde bağ bahçe çokken bu kadar su mevzu olmazdı, bağ bahçe azaldı lakin su tartışması çoğaldı… Tarım içinde kullanılabilir su kısıtlı…
Afrika’da insanlar su kaynağına ulaşmak için kilometrelerce yol yürüyor, ulaştıkları su kaynağı da maalesef genelde mikrop dolu… Köylerinde su kuyusu açılmış Afrikalıların, özellikle çocukların sevincini videolarda görünce, evimizde çeşmelerden su akması inanılmaz bir nimetmiş diyor, şükrediyorum…Su kuyusu açılmasına da destek oluyorum bir yandan. Arkadaşıma hediye alacakken onun adına su kuyusuna bağış yapıp bağış belgesini gönderiyorum kendine.
Araştırmalara göre dünyadaki mevcut suyun %1’inden daha az bir kısmı kullanımına elverişli olan tatlı su kaynaklarından oluşuyor ve hızlı nüfus artışı, iklim değişikliğine bağlı olarak değişen yağışlar, küresel ısınma gibi nedenlerle tatlı su kaynakları her geçen yıl azalıyor. Türkiye’deki yıllık ortalama yağış miktarı dünya ortalamasının oldukça altında olduğu için Türkiye gelecekte su kıtlığı yaşayabilecek ülkeler içinde yer alıyor. Bu sebeple Ülkemizde su kaynaklarının dikkatli kullanılması gerekiyor.
Dünyada ve Ülkemizde açlık sınırında yaşayan hatta açlıktan hayatını kaybeden insanlar varken, toplam yiyecek üretiminin üçte biri israf oluyor. İlgili kurumların desteği ile çiftçiler ürünlerini planlı üretimle ihtiyaç kadar üretse, taşıyıcılar ürünü soğuk hava zinciri ile bozulmadan tüketiciye ulaştırabilse, tüketiciler üründen gereken kadar satın alsa ve ürünü zamanında kullansa, yiyecek israfı yaşanmaz…
Dışarıda yemek yerken gelecek tabağın görselini görmüşsek yemeyeceğimiz ürünü istemesek…Masamızda yenmeyen yiyeceği de paket yaptırıp evimize getirsek israfa tezat davranmış oluruz ne güzel…
Fazla yemekte bir israf ve sonucunda insan, sağlığını kaybedebiliyor.
Enerji israfı… Doğalgazı gereksiz açmak, yalıtımsız binalarda oluşan ısı kaçakları… Televizyonu izlemiyorken, bilgisayarı kullanmıyorken açık bırakmak, fazla yanan lambalar, elektronik aletlerin kullanılmıyorken fişte takılı kalmasıyla boş yere harcanan elektrik… Unutmamak gerek ki enerji tüketimi; doğalgaz ve petrol, cari açığı yükseltiyor. Boşa enerji sarfiyatı ekonomiye de zarar yerkürenin geleceğine de… Araştırmaya göre Ülkemizde kullandığımız enerjinin dörtte birini tasarruf edebilme potansiyelimiz var. Biraz dikkat ettiğimizde faturalarımızda gerçekleşen düşüşü görüp bütçemize de ülke ekonomisine de yaptığımız katkı sebepli kendimizle gurur duyabiliriz.
Kağıt israfı… Kağıt üretmek için kesilen bir sürü ağaç... Doğada ağaç azalınca oluşan hava kirliliği, iklim değişikliği ve çevresel diğer etkiler…
Zaman israfı… Yaptığımız uzun telefon konuşmaları, hiçbir katkı sağlamayan tv programlarını izlemek, fazla uyumak, internet bağımlılığı… Zaman değerli ve boşa geçmemeli, zaman israfının telafisi yok…
Beyin gücünün uygun alanda kullanılmaması da bir israf…Akıllı, zeki olup tembel olmakla kendimizi boşa çıkarmak, üniversite bitirip ya da bir sanat, zanaat sahibi olup kendimizi değerlendirmemek ya da kamuda yetenekli liyakatli insanları hak ettikleri göreve getirmemek, israf..
İlaç israfı… Kendimize gerekli dikkati göstermeyip hasta olmak, ilaç aldığımızda kullanmamak, çok ilaç alıp kendi bütçemize de Devlete de zarar vermek… Avrupa’ya giden Eczacı arkadaşım çok az eczane görmüş ülkelerde ve girdiği eczanelerde de çoğunlukla kozmetik ürün bulunuyormuş. Doktorlar genelde hastalarına kilo verin, spor yapın, su için önerisinde bulunup ilaç yazmıyorlarmış…
Alış verişte israf… İhtiyacımız olmayan ürünleri almak ya da ihtiyacımız olanı çok pahalıya almak… İsraf…
Dünyayı paylaştığımız diğer canlılara da saygı duymalı, tüketimlerimizi bilinçli yapmalıyız. Aç uyumak zorunda kalanları düşünen, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak isteyen duyarlı insanlar kaynakları sınırsızmış gibi kullanmaz, israf etmez…
Bütçesine zarar vermek istemeyen, Ülke ekonomisini düşünen insanlar evinde de iş yerinde de bulunduğu tüm ortamlarda da israf etmez.
İsraftan kaçınma konusunda özellikle hanımefendilerin müthiş katkı sağlayabileceklerine inanıyorum. Her haneden yükselen bir tasarruf hareketi olması şu günlerde ne kadar yerinde ve güzel bir davranış olurdu…
Yaşamımızda, israf ve cimrilikten uzak, tasarrufa yakın, çevreye ve çevresindekilere duyarlı bir insan oluruz inşallah...
