Merzifon Ziraat Odası Başkanı Erkan Aktaş, hayvansal üretimde yaşanan gelişmeler hakkında açıklamalarda bulundu.
2021 yılının besiciler için sıkıntılı geçtiğini ifade eden Aktaş, “Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı 2011 yılından itibaren artmıştır. Mevcut verilere göre; 2011'de 12 milyon 484 bin baş olan büyükbaş hayvan sayımız, 2020 yılında 18 milyon 155 bin 388 baş, 2021 yılı birinci döneminde ise 18 milyon 318 bin 383 baş olmuştur.
2011'de 32 milyon 310 bin baş olan küçükbaş hayvan sayısı ise; 2020 yılında 54 milyon 112 bin 626 baş, 2021 yılı birinci döneminde ise 57 milyon 417 bin 349 baş olmuştur.
Kırmızı et üretimi, 2011'de 776 bin 915 ton, 2019 yılında ise 1 milyon 201 bin 470 baş olmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu, 2020 ve 2021 yıllarına ait verileri henüz açıklanmadı. 2021 yılı besiciler için sıkıntılı geçti. Yükselen yem fiyatları üretimi zora soktu. Besiciler önlerini göremediklerini, yem fiyatlarının yüksekliğini, kesim fiyatlarının sürdürülemez seviyelerde olduğunu ifade ederek ahırına hayvan koymayacaklarını açıkladı.
Toplam süt üretimi, 2011'de 15,1 milyon ton, 2018 yılında ise 22,1 milyon ton, 2019 yılında 22,9 milyon ton olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu, 2020 ve 2021 yılı üretim rakamlarını açıklamadığı için, bu yıllara ait değerlendirme yapılamıyor. Türkiye'de üretilen sütün yaklaşık yarıya yakını sanayiye aktarılıyor.
Süt sektörü, kırmızı et açısından çok önemlidir. Sütte istikrar sağlanamazsa, kırmızı ette de istikrar sağlanamaz, sürdürülebilir üretim söz konusu olamaz. Bundan dolayı süt/yem paritesi uzmanların söylediği gibi 1,5 seviyesinde olmalıdır.
Çiğ süt fiyatı, Temmuz-Aralık 2021 tarihleri arasında brüt 3 lira 20 kuruş olarak belirlendi. Aynı dönemde yem fiyatları ise yüzde 48 oranında arttı. Bunun üzerine, Birliğin de içinde olduğu süt üretici örgütleri 24 Kasım 2021 tarihinde, 'süt fiyatlarının artırılması gerektiği konusunda' kamuoyuna ortak açıklama yaptı. Netice de Ulusal Süt Konseyi Aralık ayı için süt fiyatını brüt 4 lira 70 kuruş olarak belirledi.
Ancak, döviz kurundaki düşüşe rağmen yem fiyatlarında beklenen indirim gerçekleşmediği için mevcut çiğ süt fiyatı, 0,90'ları bulan parite ile olması gereken 1,5 değerinin oldukça altında kaldı. Yaşanan bu gelişmeler süt üreticisini çok zor durumda bıraktı.
TÜİK verilerine göre; küçükbaş hayvan sayımız, 2021 yılında 57,4 milyon baştır. Avrupa Birliği ülkelerinde domuz eti dahil yıllık kırmızı et tüketimleri 70-80 kilogram civarında iken, bizim kırmızı et tüketimimiz 15 kilogram dolayındadır. Kırmızı et ihtiyacımızın mutlaka dana eti haricinde başka bir kaynaktan da ikame edilmesi gerekmektedir ki, bunun için en önemli alternatif küçükbaş hayvancılıktır.
Kanatlı sektöründe; 2020 yılı itibariyle 2,1 milyon ton tavuk eti, 19,8 milyar adet de yumurta üretimi gerçekleşmiştir. 2021 yılı Ocak-Ekim döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre, tavuk eti üretimi yüzde 3,2 artışla 1 milyon 784 bin 627 tondan, 1 milyon 841 bin 759 tona yükselirken, tavuk yumurtası üretimi yüzde 2,2 azalışla 16 milyar 354 milyon 409 bin adetten, 15 milyar 994 milyon 504 bin adede düşmüştür.
Yumurta sektörünün en büyük sorunu plansız üretim ve arz fazlasına bağlı üretici fiyatında yaşanan düşüşlerdir.
Tavuk eti üreten birçok kümes yüksek maliyet ve sürdürülemez gelir nedeniyle borçlarını ödeyememiş, işletmesini kapatmış veya borç karşılığı bankaya vermek zorunda kalmıştır. Ayaktaki işletmeler de bu şekilde daha fazla devam edemeyeceklerini söylüyor. Bu durum sektöre yeni işletmelerin girmesini de engelliyor. Damızlık konusunda büyük oranda dışa bağımlılık hala devam ediyor. Bütün sektör paydaşları yabancı damızlığa çözüm için gereken çabayı göstermelidir.”diye belirtti.
