Merzifon Belediyesi İtfaiye Müdürü Yetkin Aydıner, hafta sonu gerçekleşen Kent Konseyi Toplantısında Afet Yönetimi ve Doğal Afet Bilincinin gerçekleştirilmesi konusunda bir sunum yaptı.
Türkiye’nin deprem, su baskını, heyelan, kaya düşmesi ve çığ gibi bir çok doğa olayının sıklıkla görülebildiği bir coğrafyanın içerisinde bulunduğunu söyleyen İtfaiye Müdürü Yetkin Aydıner, “Meydana gelen bu doğa olayları ülkemizin bir çok yerinde vatandaşlarımız için can ve mal kayıpları başta olmak üzere birçok sosyo-ekonomik kayıplara neden olmakta, bu sayede afetlere dönüşmektedir. Afetlere dönüşen doğa olaylarının uzun süreçte ülke genelinde yarattığı ekonomik kayıplar da, milli ekonomimiz için önemli bir yara haline gelmeye başlamıştır” dedi.
Aydıner, konuşmasında, “Dünyada pek çok ülkenin gerek doğa olaylarının afetlere dönüşmemesi için, gerekse insan kaynaklı kazaların afetlere dönüşmemesi adına risk yönetimi odaklı çalışmaları ön plana çıkardıkları anlaşılmaktadır. Tüm dünyada görülmüştür ki, doğal kaynaklı ya da insan kaynaklı afetlerin sonrasında yapılan iyileştirme çalışmaları, risk yönetimi kapsamında yapılacak risk azaltma çalışmaları çerçevesindeki ekonomik harcamalardan çok daha yüksek maliyetler içermektedir. Bu nedenle özellikle gelişmiş ülkelerde afetlere yönelik kriz yönetimleri kadar, risk yönetimi çalışmalarının da önem kazandığı, risk yönetimi uygulamaları için ciddi yatırımlar yapıldığı gözlenmektedir. Ülkemizde ise son yıllara kadar özellikle kriz yönetimi odaklı çalışma ve yatırımların ağırlıkta olduğu, meydana gelen afetlerde müdahale ve sonrasındaki iyileştirme çalışmalarının ön planda olduğu görülür. Ülkemizdeki doğa olaylarının afetlere dönüşmemesi ve insan kaynaklı kaza ve afetlerin yaşanmaması adına risk yönetimi odaklı çalışmalara ve planlamalara da ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda 17.06.2009 tarih ve 27261 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve yürürlüğe giren 5902 sayılı "Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat Görevleri Hakkında Kanun" ve sonrasındaki çalışmalar ile afetlere yönelik risk azaltma planlarının yapılmasına dair yasal zeminler oluşturulmuştur.
Deprem, su baskını, heyelan, kaya düşmesi ve çığ gibi doğa olaylarının toplumların sosyo-ekonomik kayıplarıyla sonuçlanabilecek afetlere dönüşmemesi bakımından bu tip doğa olaylarının tehdidi altındaki alanlar ve tehlikeler ile birlikte risk değerlendirmelerinin yapılması demek; olası can ve mal kayıplarının minimize edilmesi, afetlere karşı dirençli toplumlar ve toplumların güvenli alanlar içerisinde hayatlarını sürdürebilmesi anlamı taşır. Bu kapsamda İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından 81 ilde il Risk Azaltma Planları tamamlanmıştır. Amasya İlimizde de IRAP (Il Risk Azaltma Planı) tamamlanmış olup Merzifon Belediyesi olarak bu plana katkı sağlanmıştır.
Amasya ili Merkez ilçe dahil olmak üzere 7 ilçe, 1 belde ve toplamda 372 köyden oluşmaktadır. Amasya Ilinde il Merkezinde 1, ilçelerde 6 ve belde de 1 adet olmak üzere toplam 8 adet belediye teşkilatı bulunur” dedi.
Merzifon Belediyesi İtfaiye Müdürü Yetkin Aydıner, konuşmasının devamında; “İlimiz geneline bakıldığında en önemli afetler deprem, su baskınları, heyelan ve yangınları oluşturmaktadır.
Depremler, Amasya, tarihsel dönemde ve son yüzyılda önemli can ve mal kaybına neden olan, depremlerin ürettiği bilinen Kuzey Anadolu Fayı, EsenÇay Merzifon Fayı, Ezinpazarı-Sungurlu Fayı, Turhal Fayı, Almus Fayı ve Çorum-Salhançayı faylarının bulunduğu bölgede yer almaktadır. Bunlardan ilk dört fayın bir bölümü, Amasya il sınırları içinde yer almaktadır. Amasya'da, tarihsel ve aletsel dönemlerde bu faylardan kaynaklanan can ve mal kaybıyla sonuçlanan yıkıcı depremlerin olduğu bilinmektedir. Bunlardan en önemlileri 1939 Erzincan, 1942 Niksar-Erbaa, 1943 Ladik-Tosya depremleridir. Kuzey Anadolu Fayı'nın 20 Aralık 1942'de kırılan Niksar-Erbaa bölümünde 7.1 büyüklüğünde meydana gelen depremde 3000 insan hayatını kaybetmiş, 32000 konut yıkılmış veya ağır hasar görmüştür. Yine bu fay üzerinde 26 Kasım 1943'te 7.3 büyüklüğünde meydana gelen Ladik-Tosya depreminde 2824 kişi hayatını kaybetmiş, yaklaşık 25000 konut yıkılmış veya ağır hasara uğramıştır.
İlçemizi önemli derecede etkileyecek olan Esençay-Merzifon Fayı, Amasya'ya 9 km uzaklıktadır. Fayın diri olduğunu gösterir önemli bulgular olmasına rağmen, tarihsel ve aletsel dönemlerde, fay üzerinde meydana gelen önemli deprem kayıtları bulunmamaktadır. Bazı belirsizliklere karşın Esençay-Merzifon Fayı, bölgede son 100 yılda KAFZ boyunca yüzey kınğı gelişmeyen tek faydır. Bu özelliklerinden dolayı, büyük bir deprem üretme potansiyeline sahiptir. Esençay-Merzifon Fayı (EMF), Niksar ovası güneyinde, KAF zonundan ayrılan önemli kollarından biridir. Ana faydan ayrılan bu kol, batıya doğru, Kızılırmak vadisine kadar uzanan doğrultu atımlı fay sistemini meydana getirir. Niksar ve Kızılırmak arasında, KAF'a paralel uzanan bu fay sistemi, toplam 180 km uzunluğundadır. Sağ yanal doğrultu atımlı bu fay sistemi, Esençay, Amasya, Merzifon ve Hamamözü fay segmentlerinden meydana gelmektedir. Tarihsel ve aletsel dönemlerde, depremselliği ile ilgili kayıt bulunmayan Esençay-Merzifon Fayı, bölgede son yüz yılda KAFZ boyunca yüzey kırığı gelişmeyen, yani kırılmayan tek faydır. Fayın, Niksar ovası batısı ile Tekke Beldesi arasındaki segmentinde oluşabilecek depremin magnitüdü, ampirik değerlendirmelere göre 7.2 olması beklenmektedir..
Amasya İlinde konutları en fazla etkilemiş doğal afet olan depremlerin İlde 14.08.1996 ve 28.02.1997 tarihlerinde meydana gelen orta büyüklükte iki deprem olduğu; özellikle 14.08.1996 tarihinde yaşanan 5,4 Mw büyüklüğündeki depremin 28.02.1998 tarihli 4,8 Mw büyüklüğündeki depremden daha fazla üst yapılarda hasarlara neden olduğu anlaşılmaktadır. Her iki depremde hasar gören toplam konut sayısının 1375 olduğu tespit edilmiştir.
Amasya il genelinde doğal afetlerden zarar gören konut sayıları dağılımı incelendiğinde, depremlerin daha büyük ölçekte alanları etkilediği ve buna bağlı olarak da diğer afet türlerine nazaran daha fazla konutu etkilediği anlaşılmaktadır. Depremlerden sonra en fazla konut etkilemiş olan doğal afet türünün Su Baskınları olduğu görülmektedir. İlçemizde Merzifon Belediyesi olarak su baskınlarına müdahale etmek adına 2020 Yılında şehrimizde 20 kilometre Yağmur Suyu Deşarj projesi hayata geçirilerek su baskınlarına kesin çözüm sağlanmıştır.
Tüm kurumların afetler konusunda yapması gereken iş ve işlemleri gözden geçirerek varsa eksikliklerini gidermeleri gerekmektedir.
Kurumlar afetlerden olumsuz etkilenmeyecek/en az etkilenecek şekilde ve hizmetlerinin kesintiye uğramaması yönünde gerekli tedbirleri planlamalı ve almalıdır.
Kurumsal kapasitelerini afetlerle ilgili olarak güçlendirmeli, bu çerçevede hizmet binalarını yapısal ve yapısal olmayan hasarlar konusunda tahkim etmelidir.
Ayrıca afetler konusunda Afet Bilinci Eğitimleri verilmeli ve örgütlenmesini sağlamalıdırlar.
Yaşanabilecek olası bir depremde afette zararların ve can kayıplarının en aza indirilmesinin sağlanması için çalışmalarımıza devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Merzifon Belediyesi olarak yapılan çalışmalarla ilgili de bilgiler veren Aydıner, “Merzifon Belediyesi olarak Afet öncesi ve sonrası yapmış olduğumuz faaliyetlere bakıldığında;
-2021 yılı içerisinde İlçemizde bulunan toplam 2000 vatandaşımıza Afet Farkındalık Eğitimi vererek afetler konusunda vatandaşlarımızı bilgilendirdik.
-İlçemizin Birinci Derece deprem bölgesinde olduğunu da göz önünde bulundurarak Doğa Hareketleri Araştırma Derneği ile iş birliği içerisinde deprem hakkında bilgiyi erken uyarlarla almak için İlçemizde sismik verilerin ölçüldüğü ve kaydedildiği Akören Köyü, Koç Köyü, Gümüştepe Köyü ve Kayadüzü Köyü'nde Deprem Ölçüm Ön izleme istasyonları kurduk.
-İlçemizde toplam 28 adet 170 bin metrekarelik açık alanda Toplanma Alanlarımızı oluşturduk.
-Afet anında sadece ülkemiz geneliyle değil dünyanın her bölgesiyle kesintisiz ve sınırsız olarak iletişim kurabilme özelliğine sahip Uydu Telsiz Ağını kurduk.
-İlçemiz genelinde toplam 20 bin adet Deprem ve Afet Çantası hazırlayarak vatandaşlarımıza dağıttık.
Temmuz ayı içerisinde belediyemiz bünyesinde Afet İşlen Müdürlüğümüzü kurarak olası afetlere karşı hazır hale getirdik.
Afetlere hazır olabilmek amacıyla Türkiye'de bir örneği dahi bulunmayan kendi tasarımımız olan Kentsel Arama Kurtarma aracımızı bünyemize kazandırdık.
-Sel ve su baskınları ve boğulma vakaları için 1 adet Deniz Botu ve Motoruna bünyemize kazandırdık.
-Günlük 1500 kişiye sıcak aş verebilecek kapasitede olan Mobil Mutfak Aracımın bünyemize kazandırdık.
-Kahramanmaraş depreminde sahada 3 ay süre görev alan Mobil Tuvalet Aracımızı vatandaşlarımızın hizmetine sunduk.
Eğitimli ve teknolojiyi yakından takip eden personelimiz ile 11 Ağustos Kastamonu Bozkurt sel felaketinde vatandaşlarımızın yaralarını sarmak amacıyla 9 personel 5 araç ile ivedi olay yerine intikal ettik. 6 Şbat 2023 Asrın felaketi olarak nitelendirilse de son 500 yılın en büyük felaketi Kahramanmaraş depremine ilk etapta 2 araç 6 Arama Kurtarma personeli olay yerine intikal ederek enkaz altında kalan 7 yaralı vatandaşımızı uzun uğraşlar sonucu sağ olarak kurtarmanın sevincini yaşadık. Akabinde Hatay Defne'de vatandaşlarımızın yanında olduk, olmaya çalıştık.
-Yakın zamanda hayata geçireceğimiz yapım aşamasında olan afetler için tasarladığımız Mobil Duş Aracı vatandaşlarımızın hizmetine sunacağız.
-Afet İşleri Müdürlüğü olarak yine Türkiye'de bir örneği dahi bulunmayan Afet Depomuzu faaliyete geçirme çalışmalarımız devam etmektedir.
Merzifon Belediyesi olarak afet öncesi ve sonrası faaliyetlerimiz vatandaşımız odaklı devam edecektir.
Bizlere bu süreçte güven ve desteğini hiçbir zaman esirgemeyen, elini her zaman omurumuzda hissettiğimiz Belediye Başkanımız Sayın Alp Kargı'ya teşekkürlerimizi bir borç bilir Ülkemize ve İlçemize afetsiz günler temenni ederiz” dedi.
