Merzifon Vakfı, Akademik Konferansları’na Vakıflar Haftası münasebetiyle Kara Mustafa Paşa’nın Vakıf Eserleri konulu sohbeti ile devam etti.
Çelebi Sultan Mehmed Medresesi’nde gerçekleştirilen sohbete konuşmacı olarak Doktora Tezini Kara Mustafa Paşa’nın Vakıf Eserleri üzerine veren Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde görevli Vakıf Uzmanı Dr. Ramazan Pantık katıldı.
Belediye Başkan Yardımcıları M. Tuncer Basmacı, Burcu Turan, MERVAK Başkanvekili Ruzi Hızır Akın, İlçe Müftüsü Sebahattin Kesti, TSO Meclis Başkanı Fatih Karaduman, İYİ Parti Merzifon İlçe Başkanı Ali Alper Taşkın, geçmiş dönem MERVAK Yönetim Kurulu Başkanı Ali Uzun’un da katıldığı sohbet programında Dr. Ramazan Pantık, Kara Mustafa Paşa’nın vakıf eserleri hakkında detaylı bilgiler verdi.
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın 22 yılı bulan siyasi kariyerinde İstanbul, Bursa, Edirne, İzmir, Amasya, Kayseri, Çorum, Halep, Cidde ve Kamaniçe olmak üzere on kentte vakıf kurduğunu dile getiren Dr. Ramazan Pantık, “Mustafa Paşa, vakıfların bütçe dengeleri ve ekonomik etkinlikleri itibariyle 17. yüzyılın en büyük vakıf kurucusudur. Hesaplamalarımıza göre, 1665-1682 yılları arasında büyük bir bölümü vakfa kazandırılan dükkân, menzil, çiftlik, saray, değirmen gibi akar alımlarının yanı sıra inşa edilen han, hamam, mescit, çeşme, cami ve bedesten gibi eserlerin üzerine kurulduğu arsaların satın alımı için yaklaşık 27,5 milyon akçe para harcanmıştır. İncesu Külliyesi başta olmak üzere diğer kentlerde yaptırılan vakıf eserleriyle birlikte değerlendirildiğinde Mustafa Paşa’nın, vakıfları için pekâlâ 100 milyon akçeye ulaşan muazzam bir servet harcadığı ortaya çıkmaktadır. Paşa’nın kurmuş olduğu vakıfların kentsel gelişime katkısı ve mali analizleri ilerleyen bölümlerde değerlendirileceğinden burada kısaca vakıfların tanıtımıyla iktifa edilecektir. Kara Mustafa Paşa’nın yaşadığı dönemde düzenlenmiş sekiz adet vakfiyesi tespit edilmektedir. Bunlardan üçü, 1678 tarihli büyük vakfiyenin zeylidir. Paşa’nın ikisi dışındaki tüm vakfiyeleri Vakıflar Genel Müdürlüğünde bulunan 353 sayfadan müteşekkil 641 numaralı vakfiye defterinde kayıtlıdır. İdamından sonra vakıfları hakkında düzenlenen iki adet hüccet de vakfiye şeklinde telakki edilmiş, vakıf defterine işlenmiştir” dedi.
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın ilk üç vakfının sadaret kaymakamlığı görevini yürüttüğü döneme rastladığını da söyleyen Dr. Ramazan Pantık, “Paşa ilk vakfını “vatan-ı aslim” dediği Merzifon’da muhtemelen yeni kaybettiği annesi için kurmuştu. 20 Ocak 1666 tarihini taşıyan bu ilk vakfiye ile baba ocağı Merzifon’un Narince/Marınca Köyü’nde, annesi Abide Hatun (İsmail Efendi kızı) adına bir cami yaptırmış, camiye daha sonra imam, müezzin, ferraş ve kandilciden müteşekkil dört kişilik bir görevli kadrosu tahsis edilmiştir. Paşa’nın Merzifon çarşısındaki meşhur 117 odalı büyük bedesteni de bu vakfiye ile kurulmuştur. Bunların dışında otuz cüzhan görevlendirilmiştir. Aslında cüzhanlar, Merzifon’da 1667-68 yılları arasında inşa edilen cami için görevlendirilmişse de bu tarihte cami henüz tamamlanmadığından görevlerini yapım süresince bedestenin bir odasında yerine getirecekti. Bunların dışında otuz dört kişilik bir cüzhan kadrosu ise Mekke şehrinde, içinde Kâbe’nin de bulunduğu Harem-i Şerif için görevlendirilmişti. Vakfiyede Darüssaade ağası nezaretinde her yıl sürre alayı ile Mekke’ye gönderilecek olan 134 altının dağıtılacağı otuz dört kişinin isimleri tek tek kaydedilmişti” ifadelerini kullandı.
Dr. Ramazan Pantık, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın diğer illerde yaptıkları vakıflar hakkında da davetlilere ayrıntılı bilgiler verirken, MERVAK Yönetim Kurulu Başkanvekili Ruzi Hızır Akın, kendisine değerli söyleşinden dolayı teşekkür etti.
